Bilişim hukuku, sayısal bilginin paylaşımını konu alan, internetin kullanımına ilişkin yasal çerçeveyi belirleyen ve gizlilik, ifade özgürlüğü gibi kavramları da içeren genç bir hukuk dalıdır. Bilgi Teknolojisi hukuku ve İnternet hukuku olarak iki ana başlık altında incelenir. Bilgi Teknolojisi hukuku, dijital bilginin ve bilgisayar programlarının dağıtımı ile ilgili hükümleri düzenlerken, İnternet hukuku ise internet kullanımıyla ortaya çıkan hukuki meseleleri ele alır. Bu alan, dijital ortamdaki hak ihlallerini önlemeyi ve hukuki düzeni sağlamayı amaçlar.

Bilişim Hukuku Avukatı | Siber Suçlar, Kişisel Veri ve E-Ticaret Hukuki Destek

Kişisel Verilerin Korunması Hukuku (KVKK)

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), kişisel verilerin sınırsız ve gelişigüzel toplanmasını, yetkisiz erişimini, ifşasını veya amaç dışı kullanımını engellemeyi amaçlayan önemli bir düzenlemedir. Bu kanun, bireylerin kimlik bilgileri, iletişim bilgileri, sağlık verileri gibi doğrudan veya dolaylı olarak kişiyi belirlenebilir kılan tüm bilgileri kapsar. KVKK, kişisel verilerin işlenmesinde temel prensipleri belirler, veri sahiplerinin haklarını (bilgi edinme, düzeltme, silme vb.) ve veri sorumlularının yükümlülüklerini (aydınlatma yükümlülüğü, açık rıza alma, veri güvenliğini sağlama) düzenler.

Veri ihlali durumunda, veri sorumlusu bu durumu Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na bildirmekle yükümlüdür. Ayrıca, verileri ihlal edilen kişiler de doğrudan Kurum’a veya ilgili şirkete/kuruma şikayette bulunabilirler. KVKK, kişisel verilerin korunması konusunda bireylere önemli güvenceler sunarak dijital dünyada veri güvenliğini sağlamayı hedefler.

Siber Suçlar ve Bilişim Suçları

Siber suçlar veya bilişim suçları, bilgisayar, tablet, cep telefonu gibi çağdaş iletişim araçları veya pos makinesi gibi alışveriş araçları kullanılarak elektronik ortamda işlenen her türlü suçu ifade eder. Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında düzenlenen başlıca bilişim suçları şunlardır:

  • Bilişim Sistemine Girme Suçu (TCK 243): Bir bilişim sisteminin tamamına veya bir kısmına hukuka aykırı olarak girilmesi veya orada kalmaya devam edilmesi. Örneğin, bir kişinin izni olmadan sosyal medya hesabına veya e-posta adresine erişmek bu kapsamdadır.
  • Sistemi Engelleme, Bozma, Erişilmez Kılma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Suçu (TCK 244): Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen, bozan, erişilmez kılan, verileri yok eden veya değiştiren eylemler. Bu, genellikle siber saldırılar (DDoS, fidye yazılımı vb.) yoluyla gerçekleşir.
  • Banka veya Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçu (TCK 245): Sahte banka veya kredi kartı üretmek, kullanmak veya satmak ya da başkasına ait kartı izinsiz kullanmak.
  • Yasak Cihaz veya Program Kullanma Suçu (TCK 245/a): Bilişim sistemlerine hukuka aykırı olarak girme veya sistemleri engelleme, bozma gibi suçları işlemek için özel olarak üretilmiş cihaz veya programları kullanmak.

Bu suçlara ek olarak, TCK’da bilişim yoluyla işlenebilen dolaylı suçlar da bulunmaktadır. Bunlar arasında internet dolandırıcılığı, veri hırsızlığı, sosyal medya üzerinden hakaret ve tehdit, kişilik haklarının ihlali gibi eylemler yer alır. Siber suçlarla mücadele, hem bireysel hem de kurumsal düzeyde siber güvenlik önlemlerinin alınmasını ve hukuki süreçlerin etkin bir şekilde yürütülmesini gerektirir.

E-Ticaret Hukuku ve Tüketici Hakları

Elektronik ticaretin hızla yaygınlaşmasıyla birlikte, e-ticaret hukuku da önem kazanmıştır. Bu hukuk dalı, internet üzerinden gerçekleştirilen ticari faaliyetlerin yasal çerçevesini belirler ve hem satıcıların hem de tüketicilerin haklarını korur. E-ticaret sitelerinin uyması gereken başlıca yasal zorunluluklar şunlardır:

  • Mesafeli Satış Sözleşmesi: Tüketicilerle yapılan online satışlarda, Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği kapsamında bir sözleşme düzenlenmesi zorunludur. Bu sözleşme, ürün veya hizmetin özellikleri, fiyatı, teslimat koşulları, cayma hakkı gibi bilgileri içermelidir.
  • Cayma Hakkı: Tüketiciler, mesafeli satışlarda ürünü teslim aldıkları tarihten itibaren 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkına sahiptir. Bu hak, bazı ürün ve hizmet türleri için istisnalar içerebilir.
  • Bilgilendirme Yükümlülüğü: E-ticaret siteleri, tüketicileri ürün veya hizmet hakkında doğru ve eksiksiz bilgilendirmekle yükümlüdür. Bu, fiyat, özellikler, teslimat süresi, satıcı bilgileri gibi konuları kapsar.
  • Güvenli Ödeme Sistemleri: Online ödemelerde tüketicilerin güvenliğini sağlamak amacıyla güvenli ödeme sistemleri (SSL sertifikası, 3D Secure vb.) kullanılması gerekmektedir.
  • Kişisel Verilerin Korunması: E-ticaret siteleri, müşterilerinin kişisel verilerini KVKK hükümlerine uygun olarak işlemeli ve korumalıdır.

E-ticaret hukuku, tüketicilerin online alışveriş deneyimlerini güvence altına alırken, işletmelerin de yasalara uygun bir şekilde faaliyet göstermelerini sağlar. Ayıplı mal/hizmet durumlarında veya diğer uyuşmazlıklarda, tüketiciler haklarını Tüketici Hakem Heyetleri veya Tüketici Mahkemeleri aracılığıyla arayabilirler.

Fikri Mülkiyet Hukuku ve Dijital İçerikler

Dijitalleşen dünyada fikri mülkiyet haklarının korunması büyük önem taşımaktadır. Fikri mülkiyet hukuku, eser sahiplerinin dijital ortamdaki yaratılarını (yazılım, dijital sanat eserleri, müzik, video vb.) koruma altına alır. Bu alandaki temel konular şunlardır:

  • Telif Hakkı (FSEK): Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) kapsamında, bir eseri meydana getiren kişinin o eser üzerindeki mali ve manevi hakları korunur. İnternet ortamında telif hakkı ihlalleri (izinsiz kopyalama, dağıtma, paylaşma) sıkça yaşanmakta olup, bu ihlallere karşı hukuki yollara başvurulabilir.
  • Marka İhlali: Dijital platformlarda, özellikle e-ticaret sitelerinde ve sosyal medyada marka ihlalleri (izinsiz marka kullanımı, taklit ürün satışı) yaygındır. Marka sahipleri, tescilli markalarının korunması için hukuki önlemler alabilir ve ihlallere karşı dava açabilirler.
  • Yazılım Hukuku: Yazılımlar, FSEK kapsamında ilim ve edebiyat eseri olarak korunur. Yazılım lisanslama sözleşmeleri, yazılım geliştirme sözleşmeleri ve yazılımın izinsiz kullanımı durumunda ortaya çıkan hukuki uyuşmazlıklar yazılım hukukunun konusunu oluşturur.
  • Patent Hukuku: Bilişim alanındaki buluşlar ve yenilikler, patent hukuku kapsamında korunabilir. Yazılım patentleri, belirli teknik etkileri olan ve yenilik, buluş basamağı, sanayiye uygulanabilirlik kriterlerini karşılayan yazılımları kapsar.

Fikri mülkiyet haklarının dijital ortamda korunması, yaratıcılığı teşvik etmek ve haksız rekabeti önlemek açısından kritik bir rol oynar. Bu alanda uzman bir avukattan destek almak, hak ihlallerine karşı etkili çözümler sunabilir.

İnternet ve Sosyal Medya Hukuku

İnternet ve sosyal medya platformlarının yaygınlaşmasıyla birlikte, bu mecralarda ortaya çıkan hukuki sorunlar da artmıştır. İnternet ve sosyal medya hukuku, bireylerin bu platformlardaki haklarını ve sorumluluklarını düzenler. Başlıca konular şunlardır:

  • Kişilik Haklarının İhlali: İnternet üzerinden hakaret, iftira, özel hayatın gizliliğinin ihlali gibi eylemler, kişilik haklarına saldırı teşkil eder. Mağdurlar, bu tür durumlarda hukuki yollara başvurarak içeriğin kaldırılmasını veya erişimin engellenmesini talep edebilirler.
  • Unutulma Hakkı: Kişilerin dijital hafızada yer alan, güncelliğini yitirmiş veya aleyhlerine olan bilgilerin arama motorlarından veya internet sitelerinden kaldırılmasını talep etme hakkıdır. Bu hak, bireylerin geçmişteki olumsuz olayların sürekli olarak karşılarına çıkmasını engellemeyi amaçlar.
  • İçerik Çıkarma ve Erişimin Engellenmesi: Hukuka aykırı içeriklerin (hakaret, tehdit, özel hayatın gizliliğini ihlal eden içerikler vb.) internetten kaldırılması veya bu içeriklere erişimin engellenmesi, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında düzenlenmiştir. Bu kararlar genellikle mahkeme veya yetkili kurumlar tarafından verilir.
  • Sosyal Medya Suçları: Sosyal medya platformları üzerinden işlenen dolandırıcılık, siber zorbalık, terör propagandası gibi suçlar da bu hukukun kapsamındadır. Bu suçlara karşı yasal süreçler başlatılabilir.

İnternet ve sosyal medya hukuku, dijital dünyada bireylerin güvenliğini ve haklarını korumak için sürekli gelişen bir alandır. Bu alandaki hukuki düzenlemeler, internetin hızlı ve dinamik yapısına uyum sağlamaya çalışmaktadır.

Yapay Zeka Hukuku ve Veri Bilimi Düzenlemeleri

Yapay zeka (YZ) ve veri bilimi alanındaki hızlı gelişmeler, beraberinde yeni hukuki düzenleme ihtiyaçlarını da getirmiştir. Yapay zeka hukuku, algoritmaların şeffaflığı, veri setlerinin kullanımı, otonom sistemlerin hukuki sorumluluğu ve yapay zeka etiği gibi konulara odaklanır. Bu alandaki temel tartışma konuları şunlardır:

  • Yapay Zeka Sorumluluğu: Yapay zeka sistemlerinin neden olduğu zararlardan kimin sorumlu olacağı (geliştirici, üretici, kullanıcı) önemli bir hukuki sorundur. Otonom sistemlerin karar alma süreçleri ve bu kararların hukuki sonuçları, mevcut sorumluluk rejimlerini zorlamaktadır.
  • Algoritma Şeffaflığı ve Ayrımcılık: Yapay zeka algoritmalarının nasıl çalıştığı ve karar mekanizmaları genellikle “kara kutu” niteliğindedir. Bu durum, algoritmaların potansiyel ayrımcılık yapma riskini ve hukuki denetimini zorlaştırmaktadır. Gelecekteki düzenlemelerde algoritmaların açıklanabilirliği ve denetlenebilirliği ön planda olacaktır.
  • Veri Bilimi ve Kişisel Veriler: Veri bilimi uygulamaları, büyük veri setlerinin analizini gerektirir. Bu durum, kişisel verilerin korunması ve gizliliği konularında yeni hassasiyetler yaratmaktadır. KVKK gibi düzenlemeler, veri biliminde kişisel verilerin işlenmesi ve kullanılmasına ilişkin çerçeveyi belirler.
  • Otonom Sistemler Hukuku: Sürücüsüz araçlar, insansız hava araçları gibi otonom sistemlerin neden olduğu kazalar veya zararlar durumunda hukuki sorumluluk, sigorta ve tazminat gibi konular bu hukukun kapsamındadır.

Yapay zeka hukuku, henüz gelişmekte olan bir alan olup, ulusal ve uluslararası düzeyde yeni yasal düzenlemeler ve etik ilkeler oluşturulmaya devam etmektedir. Bu alandaki hukuki danışmanlık, teknolojik gelişmeleri yakından takip eden ve multidisipliner bir yaklaşıma sahip avukatlar tarafından sağlanmalıdır.

Bilişim Hukukunda Sözleşmeler ve Uyuşmazlıklar

Bilişim sektörü, kendine özgü dinamikleri ve hızlı gelişimi nedeniyle özel sözleşme türlerini ve uyuşmazlık çözüm mekanizmalarını gerektirir. Bilişim hukukunda sıkça karşılaşılan sözleşme türleri ve uyuşmazlık konuları şunlardır:

  • Yazılım Geliştirme Sözleşmeleri: Özel yazılım projeleri için hazırlanan bu sözleşmeler, yazılımın özellikleri, teslimat süresi, fikri mülkiyet hakları, bakım ve destek hizmetleri gibi konuları düzenler. Sözleşme şartnamesine uygunluk, yazılımın işlevselliği ve hataların giderilmesi gibi konularda uyuşmazlıklar ortaya çıkabilir.
  • IT Hizmet Sözleşmeleri: Danışmanlık, sistem entegrasyonu, bulut hizmetleri, veri depolama, siber güvenlik hizmetleri gibi çeşitli IT hizmetlerinin sunumunu düzenleyen sözleşmelerdir. Hizmet kalitesi, SLA (Hizmet Seviyesi Anlaşması) ihlalleri ve veri güvenliği ihlalleri bu tür sözleşmelerde uyuşmazlık konusu olabilir.
  • Siber Güvenlik Sözleşmeleri: Siber saldırılara karşı koruma, güvenlik denetimleri, olay müdahale planları gibi siber güvenlik hizmetlerini kapsayan sözleşmelerdir. Güvenlik ihlalleri ve sözleşmeden doğan sorumluluklar bu alandaki uyuşmazlıkların temelini oluşturur.
  • Lisanslama Sözleşmeleri: Yazılım, veri tabanı veya diğer dijital içeriklerin kullanım haklarını düzenleyen sözleşmelerdir. Lisans ihlalleri, izinsiz kullanım ve fikri mülkiyet haklarının ihlali bu tür sözleşmelerden kaynaklanan uyuşmazlıklardır.
  • Bilişim Davaları: Bilişim suçları, sözleşme ihlalleri, fikri mülkiyet ihlalleri, kişisel veri ihlalleri gibi konularda açılan davalardır. Bu davalar, teknik bilgi ve hukuki uzmanlık gerektiren karmaşık süreçlerdir.

Bilişim hukukunda sözleşmelerin doğru ve eksiksiz hazırlanması, olası uyuşmazlıkların önüne geçmek için kritik öneme sahiptir. Uyuşmazlık durumunda ise, alanında uzman bir bilişim hukuku avukatından destek almak, hak kayıplarını önlemek ve etkili çözümler bulmak açısından önemlidir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS) – Bilişim Hukuku

Bilişim suçları nereye şikayet edilir?

Bilişim suçları, Cumhuriyet Savcılıklarına veya Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüklerine şikayet edilebilir. Ayrıca, Emniyet Genel Müdürlüğü veya Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) gibi kurumların online ihbar sistemleri üzerinden de bildirimde bulunulabilir.

İnternetten hakaret nasıl şikayet edilir?

İnternet üzerinden hakarete uğradığınızda, öncelikle hakaret içeren içeriğin ekran görüntüsünü alarak veya URL’sini kaydederek delil toplamanız önemlidir. Ardından, Cumhuriyet Savcılığına veya en yakın kolluk birimine (polis, jandarma) şikayette bulunabilirsiniz. Ayrıca, içeriğin kaldırılması için ilgili platforma veya 5651 sayılı Kanun kapsamında BTK’ya başvurabilirsiniz.

KVKK ihlali nereye bildirilir?

Kişisel verilerinizin ihlal edildiğini düşündüğünüzde, öncelikle veri sorumlusu olan kurum veya kuruluşa yazılı olarak başvurmanız gerekmektedir. Eğer bu başvurudan sonuç alamazsanız veya yanıt alamazsanız, Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK) resmi internet sitesi üzerinden veya e-Devlet aracılığıyla şikayette bulunabilirsiniz.

E-ticaret sitesi yasal sorumlulukları nelerdir?

E-ticaret sitelerinin başlıca yasal sorumlulukları arasında mesafeli satış sözleşmesi düzenleme, cayma hakkı tanıma, tüketicileri doğru ve eksiksiz bilgilendirme, güvenli ödeme sistemleri kullanma ve kişisel verileri KVKK’ya uygun olarak işleme yer alır. Ayrıca, sitenin künye bilgileri, iletişim bilgileri ve varsa vergi numarası gibi bilgileri açıkça belirtmesi gerekmektedir.

“Bilişim hukuku avukatı”, “KVKK danışmanlığı”, “siber suçlar avukatı Kahramanmaraş”, “e-ticaret avukatı” Yusuf Kavak